Ademhaling

Wat is ademhalen ?

Zonder ademhaling kun je niet leven. Waarom wordt het belang van goed ademhalen dan toch nog vaak verwaarloosd? In onze huidige maatschappij kennen we veel stress en gejaagdheid. Alles moet, zowel op de werkvloer als in onze vrije tijd. We leggen onszelf veel druk op en hebben weinig tijd voor ontspanning. Nog steeds beweegt de gemiddelde Nederlander te weinig. Dit alles draagt bij aan een te grote lichamelijke spanning en mede daardoor aan een verkeerde manier van ademhalen.

Een verkeerde manier van ademhalen heeft grote effecten op onze lichamelijke, emotionele en psychische gesteldheid.

Wanneer je voor een langere tijd verkeerd ademt, heeft je lichaam minder weerstand tegen virussen en bacteriën. Ook loop je kans op chronische, stressgerelateerde aandoeningen.

Als je goed ademt, zit je lekkerder in je vel. Je haalt daarbij het maximale uit zuurstofopname en je lichaam raakt de afvalstoffen goed kwijt. Het zorgt er tevens voor dat je gewapend bent tegen stress en zijn symptomen als nekpijn, opgetrokken schouders, maagpijn, maagzuur etc. Lichaam en geest worden ontspannen, wat ook je algehele stemming zal doen verbeteren.

Hoe werkt je ademhaling?

De ademhaling bestaat uit:

• Inademen; Er wordt zuurstof in het lichaam opgenomen.
• Uitademen; Afvalstoffen worden door de longen afgevoerd.
• Rustpauze; Een belangrijke fase voordat een nieuwe inademing volgt. Een fase waarvan men zich vaak niet bewust is.

Het ademhalingssysteem wordt verzorgd door verschillende organen en verloopt van de neus tot en met de longen. De zuurstof uit de lucht die naar de longen wordt gebracht wordt opgenomen in de bloedsomloop en komt zo terecht in elke cel van het lichaam. Cellen hebben zuurstof nodig om te voorkomen dat ze afsterven. Bij de uitademing worden afvalstoffen afgevoerd.

De uitademing is ook belangrijk voor de menselijke stem. De stembanden bevinden zich in de luchtweg en worden in trilling gebracht bij uitademing.

De functie van de neus in de luchtweg

De neus is een goede filter voor de lucht die je inademt. In de neus bevinden zich kleine haartjes die als filter dienen. Bacteriën, pollen en andere vervuilde stofjes worden door de haartjes tegen gehouden. Wanneer je door de mond ademt heb je geen voordeel van deze filter. Mondademen is alleen aan te raden bij een verstopte neus ten gevolge van een verkoudheid of tijdens het beoefenen van een sport waarbij je door neusademen onvoldoende lucht binnen krijgt.

Het ademen door de neus zorgt er ook voor dat de slijmvliezen vochtig blijven. Wanneer je door de mond ademt worden de slijmvliezen droog en kunnen minder goed functioneren. Neusademhaling zorgt voor een goede reiniging van de kaak- en voorhoofdsholten en daardoor is een goede luchtcirculatie mogelijk. Het goed functioneren van deze holten draagt bij aan een goede stemgeving.

De functie van je longen, strottenhoofd en ribbenkast

Als de lucht de neusweg is gepasseerd gaat deze via keel en strottenhoofd naar de luchtpijp. De luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën waar de lucht zich over verdeelt richting steeds kleiner wordende kanaaltjes in de longen. Uiteindelijk komt de lucht terecht in luchtzakjes, welke worden omringd door bloedvaatjes. Hier vindt de wisseling van zuurstof en koolzuurgas plaats. De ribbenkast zorgt voor bescherming van je longen en hart. De ribbenkast is flexibel en kan uitzetten bij inademing en inkrimpen bij uitademing d.m.v. spieren. Het middenrif speelt een belangrijke rol in de ademhaling.

Wat is hyperventilatie?

Hyperventilatie is een wijze van ademhalen waarbij adem en lichamelijke activiteit niet goed op elkaar zijn afgestemd. Meestal wordt er te snel of te diep geademd, waardoor extra veel koolzuur (CO2) wordt uitgeademd. Het gevolg hiervan is, dat het koolzuurgehalte in het bloed daalt en er een verandering in de zuurgraad van het bloed optreedt. Een groot aantal reacties is hiervan het gevolg. Symptomen die vaak genoemd worden zijn: duizeligheid, tintelingen, ademnood en hartkloppingen. Meestal ervaart men deze symptomen als zeer beangstigend. Hyperventilatie kan optreden als een plotselinge aanval (acute vorm) en als een vrijwel constante manier van ademen (chronische vorm). Hyperventilatie kan zowel bij kinderen als bij volwassenen optreden en komt zowel bij vrouwen als bij mannen voor. Hyperventilatie hangt vaak samen met spanningen.

Soms is een duidelijk aanwijsbare oorzaak aanwezig zoals een verkeersongeval of overlijden van een naaste. Vaak echter is er sprake van gevoelens van onzekerheid en angst en het niet op een effectieve manier omgaan met de eisen die het leven stelt. Hyperventileren kan ook uitsluitend een verkeerde ademgewoonte zijn, die vaak voorkomt in combinatie met voortdurend door de mond ademen. Tenslotte kunnen hyperventilatieklachten optreden als er te snel en vrijwel zonder pauzes gesproken wordt.

Wat is COPD?

COPD is de verzamelnaam voor een aantal langdurige aandoeningen van de luchtwegen, zoals astma, bronchitis en longemfyseem. Een duidelijke oorzaak is niet bekend. COPD kan op elke leeftijd voorkomen. De luchtwegen van COPD-patiënten reageren sterk op prikkels van buiten zoals huisstof, tabaksrook en temperatuurverschillen. Het ademen lijkt dan niet meer vanzelf te gaan. Er ontstaat kortademigheid door benauwdheid. Elke ademing is te horen. Men heeft het gevoel te weinig lucht te krijgen, waardoor spanning en nervositeit optreden. Soms wordt er ook veel gehoest. Infecties en inspanning verergeren deze klachten.

De ene patiënt heeft altijd last van de ademproblemen, de ander meer in perioden of in speciale situaties, zoals een astma-aanval als het weer omslaat. Dit is afhankelijk van soort en mate van COPD. Adem is een basisvoorwaarde om te kunnen spreken. COPD-patiënten kunnen dan ook problemen hebben tijdens het praten. Door de korte adem kunnen maar weinig woorden na elkaar gezegd worden. Er wordt vaak en duidelijk hoorbaar ingeademd, soms op onlogische punten tijdens het spreken. Het spreken is hierdoor moeilijker te verstaan. Door de manier van ademen tijdens het spreken worden de stembanden overbelast en heesheid kan het gevolg zijn. Langer spreken is vermoeiend. Vooral COPD-patiënten met een spreekberoep kunnen veel last hebben bij het spreken.